Πότε χρειάζονται τα προβιοτικά;

Παράγοντες που καταστρέφουν τη χλωρίδα του εντέρου.

• Χρήση αντιβιοτικών
• Χρήση αντισυλληπτικών
• Η κατανάλωση αλκοόλ
• Το νερό της βρύσης. Tο χλώριο στο νερό της βρύσης όχι μόνο σκοτώνει τα βακτήρια που βρίσκονται στο νερό, αλλά καταστρέφει και τις αποικίες ευεργετικών βακτηρίων που βρίσκονται στο έντερο.
• Διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες
• Δυσκοιλιότητα
• Κάπνισμα
• Περιβαλλοντικές τοξίνες και ρύπανση
• Ακτινοβολία
• Χημειοθεραπεία
• Κατανάλωση αλκοόλ


Υιοθετήστε υγιεινές συνήθειες

• Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών
• Επιλέξτε τροφές πλούσιες σε ευεργετικά βακτήρια όπως το τουρσί, οι ελιές, το κεφίρ κ.ά.
• Επιλέξτε ένα προβιοτικό συμπλήρωμα που περιέχει αρκετά είδη από τα γένη λακτοβάκιλλων και μπιφιδοβακτηρίων όπως το Probiotics 40 Billion

Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, «Προβιοτικά είναι τα ζωντανά μικρόβια, που όταν καταναλωθούν σε επαρκή ποσότητα, έχουν οφέλη για την υγεία». Η λέξη προβιοτικά προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά προ και βιος δηλαδή «υπέρ της ζωής».

Πριν από τη γέννηση, το σώμα του εμβρύου είναι απαλλαγμένο από βακτήρια. Από τη στιγμή όμως που το έμβρυο περνάει από το κανάλι γέννησης, τόσο ευεργετικά όσο και παθογόνα βακτήρια, εισέρχονται από το στόμα του και ξεκινούν μια μάχη για κυριαρχία που συνεχίζεται έως την ημέρα που το σώμα πεθαίνει.
 


Όταν το νεογέννητο μωρό τρέφεται με μητρικό γάλα, κάπου μεταξύ των τεσσάρων και επτά ημερών μετά τη γέννηση, τα ευεργετικά βακτήρια κερδίζουν τη μάχη καταλαμβάνοντας σχεδόν κάθε τετραγωνικό εκατοστό του πεπτικού σωλήνα του, από το στόμα έως το παχύ έντερο.

Η αλήθεια είναι ότι είναι μια μάχη που δεν κερδίζεται ποτέ καθώς τα παθογόνα βακτήρια δεν εξαλείφονται πλήρως. Με κάθε αναπνοή που παίρνουμε ή κάθε κομμάτι τροφής που τρεφόμαστε βρισκόμαστε συνεχώς εκτεθειμένοι σε δισεκατομμύρια δυνητικά επιβλαβείς μικροοργανισμούς.

Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους τα μωρά που θηλάζουν έχουν λιγότερες λοιμώξεις είναι ότι το γάλα της μητέρας βοηθά την ανάπτυξη και πολλαπλασιασμό των ευεργετικών βακτηρίων στο γαστρεντερικό σωλήνα σε αντίθεση με τις έτοιμες φόρμουλες.
 
 Σε ένα βρέφος που θηλάζει, ευεργετικά βακτήρια ελέγχουν το 90% του εντέρου.

Ευεργετικά βακτήρια

Ο όρος χλωρίδα του εντέρου ή μικροβίωμα χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη συμβίωση των βακτηρίων που ζουν εκεί. Αυτή η ισορροπία υπέρ των ευεργετικών βακτηρίων διατηρεί τη συνολική υγεία του εντέρου.
 


Σε ένα υγιές άτομο, πάνω από 100 τρισεκατομμύρια μικροοργανισμοί, βάρους περίπου πέντε κιλών, από περίπου 400 διαφορετικά είδη βακτηρίων αναπτύσσονται στην εντερική οδό βοηθώντας στην πέψη, την απορρόφηση και την παραγωγή των βιταμινών Β, βιταμίνης Κ και ενζύμων.
 


Τα ευεργετικά βακτήρια σε κανονικές συνθήκες καλύπτουν σχεδόν κάθε εκατοστό του διαθέσιμου επιφανειακού χώρου από το στόμα μέχρι το παχύ έντερο εμποδίζοντας την ανάπτυξη όλων των παθογόνων βακτηρίων, που προκαλούν μολύνσεις. Τα ευεργετικά βακτήρια ενισχύουν επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα και καταστέλλουν τις φλεγμονές.
 


Πότε χρειάζονται τα προβιοτικά

Όταν υπερισχύσουν τα παθογόνα βακτήρια, τα ευεργετικά βακτήρια δεν μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους.

Τα προβιοτικά βοηθούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ ευεργετικών και παθογόνων βακτηρίων στη χλωρίδα του εντέρου. Φυσικά, η ιδέα της κατανάλωσης εκατομμυρίων ή και δισεκατομμυρίων ευεργετικών βακτηρίων για την υγεία είναι μερικές φορές δύσκολο να γίνει αποδεκτή. Ορισμένοι επιστήμονες υπερτονίζουν την αξία των προβιοτικών, ενώ άλλοι την παραβλέπουν εντελώς. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι τα προβιοτικά είναι ένας απλός τρόπος ενίσχυσης της υγείας βοηθώντας τη διαχείρηση συμπτωμάτων στις παρακάτω καταστάσεις:


• Πέψη υδατανθράκων
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Δηλητηρίαση τροφίμων
• Έλκος του στομάχου
• Δυσανεξία λακτόζης
• Δυσανεξία καφεΐνης
• Candida
• Κολίτιδα
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Κολπίτιδα

Λαμβάνοντας προβιοτικά, με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής ή μέσω τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το λάχανο, το σπιτικό γιαούρτι, το κεφίρ, οι ελιές σε άλμη και άλλες τροφές εισάγονται στο έντερο ευεργετικά είδη βακτηρίων.

Ευεργετικά είδη προβιοτικών

Υπάρχουν εκατοντάδες βακτήρια που ταξινομούνται ως προβιοτικά, αλλά τα περισσότερα προέρχονται από τους δύο κύριους τύπους τους λακτοβάκιλλους και τα μπιφιδοβακτήρια. Σε κάθε έναν από αυτούς τους τύπους υπάρχουν διάφορα είδη.

Οι λακτοβάκιλλοι και τα μπιφιδοβακτήρια που είναι ο τύπος των προβιοτικών συχνά συντομογραφούνται ως L. ή Β. Στη συνέχεια συνδυάζονται με το όνομα του είδους. Για παράδειγμα, το είδος acidophilus στο γένος λακτοβάκιλλος ονομάζεται ως L. acidophilus. Διαφορετικά προβιοτικά έχουν διαφορετικές λειτουργίες.

Λακτοβάκιλλοι

Αυτά τα βακτήρια βοηθούν στην παραγωγή λακτάσης, του απαραίτητου ενζύμου για τη διάσπαση της λακτόζης, της ζάχαρης στο γάλα. Βοηθούν επίσης στη ζύμωση των υδατανθράκων στο έντερο, το οποίο παράγει γαλακτικό οξύ. Το γαλακτικό οξύ είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς εμποδίζει την ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων. Το γαλακτικό οξύ αυξάνει επίσης την απορρόφηση μεταλλικών στοιχείων όπως το ασβέστιο, ο χαλκός, το μαγνήσιο και ο σίδηρος.

Τα ωφέλιμα είδη του γένους λακτοβάκιλλος περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

L. acidophilus

Αυτό το είδος βοηθά στη διατήρηση της ακεραιότητας του τοιχώματος του εντέρου, εξασφαλίζει την κατάλληλη απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων και υποστηρίζει την πέψη. Συχνά χρησιμοποιείται για να διευκολύνει τις κράμπες και να αποτρέψει τη διάρροια που προκαλείται από ιούς ή βακτήρια όπως η σαλμονέλα και το Ε. coli. Βρίσκεται σε πολλά γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το σπιτικό γιαούρτι 24ωρης ζύμωσης και το κεφίρ, καθώς και άλλα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση.

L. brevis

Βοηθά στην παραγωγή γαλακτικού οξέως, το οποίο με τη σειρά του βοηθά στη σύνθεση των βιταμίνων D και K. Βρίσκεται συχνά σε τουρσιά και μερικά γιαούρτια.

L. bulgaricus

Aνακαλύφθηκε πριν από έναν αιώνα το 1905, ως αποτέλεσμα μιας μελέτης σχετικά με την ασυνήθιστη μακροζωία των κατοίκων του βουνού στη Βουλγαρία για αυτό και ονομάστηκε έτσι. Βοηθά επίσης στην παραγωγή γαλακτικού οξέως . Βρίσκεται στο ελβετικό τυρί, σε τουρσιά, στο λάχανο, και στο σπιτικό γιαούρτι 24ωρης ζύμωσης.

L. Paracasei

Σύμφωνα με μελέτες τα οφέλη αυτού του είδους είναι ποικίλα. Για παράδειγμα αποτρέπει την μετάδοση μολυσματικών ασθένειων στα παιδιά που πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς, καθώς ενισχύουν το ανοσοποιητικό. Βελτιώνει τα συμπτώματα των αλλεργιών, ενώ πέντε μελέτες έχουν δείξει σημαντική συνεισφορά στην αλλεργική ρινίτιδα.

L. Casei

Ως συμπλήρωμα διατροφής, το Lactobacillus casei έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την εντερική μικροβιακή ισορροπία, την αρθρίτιδα, το διαβήτη τύπου 2 και έχει αντικαρκινικές ιδιότητες. Είναι ευεργετικό στις αναπνευστικές και γαστροεντερικές λοιμώξεις, ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι είναι ευεργετικό σε γυναίκες με ρευματοειδή αρθρίτιδα.

L. salivaris

Βοηθά στην πέψη των τροφών, ώστε τα ζωτικά θρεπτικά στοιχεία να αφομοιώνονται καλύτερα. Βοηθά στην αποκατάσταση της εντερικής οδού, καθώς προσκολλάται στο εντερικό τοίχωμα, σχηματίζοντας έτσι ένα προστατευτικό μικροφίλμ προστατεύοντας το βλεννογόνο του τοιχώματος του εντέρου.

L. plantarum

Έχει την ικανότητα να εξαλείφει πολλά είδη παθογόνων βακτηρίων. Ευνοεί την αποικιοποίηση των περιοχών όπου αναπτύσσεται η Ε. Coli. Στην πραγματικότητα, καταστρέφει το Ε. Coli. Το plantarum αποτελούσε παλαιότερα ένα μεγάλο μέρος της διατροφής που βρισκόταν στο ψωμί, στο λάχανο κλπ. Βοηθά στην παραγωγή του φυσικού αντιβιοτικού γαλακτόλη από τον ίδιο τον οργανισμό και στην παραγωγή L-λυσίνης, η οποία είναι ένα αντιϊκό αμινοξύ. Βρίσκεται σε πολλούς τύπους τυριών, κεφίρ και ξινολάχανου.

L. rhamnosus

Αυτό το είδος βοηθά στην πέψη λακτόζης, προστατεύει το λεπτό έντερο και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Ενισχύει την ικανότητα του σώματος να καταστρέφει ξένους εισβολείς και έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα επίπεδα αντισώματος στο αίμα κατά έξι έως οκτώ φορές. Επίσης προστατεύει από τη δημιουργία όγκων.

L. reuteri

Βρίσκεται τόσο στο έντερο όσο και στη στοματική κοιλότητα και βοηθά στη μείωση των στοματικών βακτηρίων που προκαλούν τερηδόνα και φλεγμονές. Το σπιτικό γιαούρτι 24ωρης ζύμωσης και το κεφίρ είναι καλές πηγές.

L. Lactis

Σύμφωνα με μελέτες αναστέλλει τα παθογόνα βακτήρια στο έντερο ενώ ενισχύει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Επιπλέον βοηθά στη βελτίωση της ανοχής στη λακτόζη.

L. fermentum

Αυτό το είδος βρίσκεται συχνά σε ζυμωμένα τρόφιμα όπως σταφίδες και ξινολάχανο. Παράγει αντιοξειδωτικά που βοηθούν στην εξουδετέρωση των τοξινών στο έντερο κατά τη διάρκεια της πέψης.

L. salivaris

Βοηθά στην πέψη των τροφών, ώστε τα ζωτικά θρεπτικά στοιχεία να αφομοιώνονται καλύτερα. Βοηθά στην αποκατάσταση της εντερικής οδού καθώς προσκολλάται στο εντερικό τοίχωμα, σχηματίζοντας έτσι ένα προστατευτικό μικροφίλμ προστατεύοντας το βλεννογόνο του τοιχώματος του εντέρου.

Μπιφιδοβακτήρια

Αυτός ο τύπος βακτηρίων, τα μπιφιδοβακτήρια ζουν μέσα στο τοίχωμα του βλενογόννου του παχέως εντέρου και του κόλπου. Η κύρια λειτουργία τους είναι να εμποδίσουν τον πολλαπλασιασμό των παθογόνων βακτηρίων και τους ζυμομύκητες. Ρυθμίζουν επιπλέον την οξύτητα ή την αλκαλικότητα (pH) του εντέρου και αυξάνουν την απορρόφηση του σιδήρου, του ασβεστίου, του μαγνησίου και του ψευδαργύρου.

Ορισμένα από τα ωφέλιμα είδη του μπιφιδοβακτηρίων είναι τα παρακάτω:

Β. Animalis και το υποείδος του B. Lactis. Αυτά τα είδη βοηθούν στην πέψη και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Βρίσκονται συνήθως στο σπιτικό γιαούρτι 24ωρης ζύμωσης και σε τυριά, όπως το προβολόνε και το γκούντα.

B. breve. Βρίσκεται κυρίως στον πεπτικό σωλήνα και τον κόλπο, όπου η κύρια λειτουργία του είναι να προστατεύει από τα βακτήρια που προκαλούν λοίμωξη και τους ζυμομύκητες. Βοηθά επίσης στην απορρόφηση και διάσπαση των φυτικών ινών για να γίνουν εύπεπτες. Μελέτες έδειξαν ότι αυξάνει επίσης την ενυδάτωση και την καθαρότητα του δέρματος στις γυναίκες.

B. longum και το υποείδος B. infantis. Βρίσκονται στο γαστρεντερικό σύστημα και διασπούν τους υδατάνθρακες. Καταστέλλουν επίσης τα παθογόνα βακτήρια και τους ζυμομύκητες, προστατεύοντας από τη διάρροια και τη ναυτία κατά τη χρήση αντιβιοτικών.

Βρίσκεται στα περισσότερα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και ιδιαίτερα στο σπιτικό γιαούρτι 24ωρης ζύμωσης και το κεφίρ.

Το είδος Streptococcus thermophilus είναι ένα ευεργετικό βακτήριο που συγκαταλέγεται στους πρώτους αποικιστές του γαστρεντερικού τοιχώματος. Είναι εξαιρετικό για το δέρμα, μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα από γαστρεντερικές διαταραχές, ενώ παράλληλα αυξάνει τα επίπεδα φολικού οξέος και αιμοσφαιρίνης στο αίμα.